Het Pensioenakkoord heeft gevolgen voor alle pensioenen in Nederland. Een groot deel van het Pensioenakkoord heeft betrekking op pensioenfondsen en pensioenregelingen die bij een commerciële verzekeraar zijn ondergebracht. Wat precies de invloed van het Pensioenakkoord is, is onder meer afhankelijk van de huidige pensioenregeling en in hoeverre er een bedrijfstakpensioenfonds- en/of cao-verplichting geldt.
Cao en/of bpf-verplichting
Als u als werkgever verplicht aangesloten bent bij een bedrijfstakpensioenfonds dan bent u beperkt in uw keuzes. Deelname aan de pensioenregeling is namelijk in bepaalde bedrijfstakken verplicht. Dat is zo door de verschillende werkgevers- en werknemersorganisaties afgesproken. Deze organisaties bepalen ook hoe de pensioenregeling in de toekomst aangepast wordt. Als individuele werkgever heeft u geen rechtstreekse invloed op de wijzigingen.
Eigen pensioenregeling
Als u niet onder een verplicht gesteld bedrijfstakpensioenfonds valt, bent u vrijer in uw keuzes. Pensioen is een arbeidsvoorwaarde en dus een afspraak tussen werkgever en werknemer. Voor de aanpassing van de arbeidsvoorwaarde pensioen dient u dan ook in overleg met uw werknemers te gaan. Zowel werkgever als werknemer moet namelijk instemmen met de wijziging van de pensioenregeling.
Bedrijfstakpensioenfonds of vrije sector?
Wat precies de gevolgen van het Pensioenakkoord voor uw organisatie zijn, is afhankelijk van waar u uw pensioenregeling heeft ondergebracht. Bij een bedrijfstakpensioenfonds of bij een commerciële pensioenuitvoerder in de vrije sector?
Bedrijfstakpensioenfonds
In dit geval kunt u weinig invloed uitoefenen op de wijzigingen. In het huidige pensioenstelsel betaalt de werkgever voor elke werknemer hetzelfde premiepercentage, onafhankelijk van de leeftijd van de werknemers. Voor jongere werknemers wordt hierdoor te veel premie betaald en voor oudere werknemers juist te weinig. Een deel van de premie voor jongere werknemers gaat naar het pensioen van de oudere werknemers. Deze zogenoemde doorsneepremie wordt in het nieuwe pensioenstelsel afgeschaft. De premie blijft leeftijdsonafhankelijk, maar de opbouw wordt leeftijdsafhankelijk. Een jongere werknemer krijgt, bij inleg van een dezelfde premie een hoger pensioen dan een oudere werknemer. De pensioenpremie wordt voortaan gebruikt voor de opbouw van de desbetreffende werknemer zelf. Jongere generaties betalen hierdoor niet meer mee aan het pensioen van oudere werknemers.
Heeft u uw pensioenregeling bij een pensioenfonds ondergebracht? De sociale partners besluiten hoe de nieuwe pensioenregeling er uit komt te zien. Ook maken zij afspraken over eventuele compensaties en de reeds opgebouwde pensioenaanspraken. Uiterlijk 1 januari 2026 moeten de sociale partners overeenstemming hebben bereikt over de nieuwe pensioenregeling. Zij dienen een transitieplan op te stellen waarin staat hoe de overgang naar de nieuwe pensioenregeling wordt geregeld. Een compensatieregeling voor oudere werknemers zal een prominente plek innemen in het transitieplan. Hier wordt u vanzelf door het pensioenfonds over geïnformeerd.
Vrije sector
Indien u uw pensioenregeling bij een commerciële pensioenuitvoerder heeft ondergebracht, is het van belang om u goed te laten informeren over de keuzes die u kunt maken. Vanaf 1 januari 2028 zijn voor nieuwe werknemers alleen nog beschikbare premieregelingen met een leeftijdsonafhankelijke premie toegestaan. Middelloon- en eindloonregelingen zijn vanaf dat moment voor geen enkele werknemer meer toegestaan. De gevolgen voor bestaande werknemers zijn groot. Dat maakt de onderhandelingen naar een nieuwe pensioenregeling complex. Voor werknemers waarvoor de overgang nadelig is, volgt mogelijk een compensatie of gelden speciale afspraken.
Heeft u een pensioenregeling bij een commerciële pensioenuitvoerder zoals een verzekeringsmaatschappij of een PPI? Uiteraard sturen zij u een standaard oplossing met de beste bedoelingen. De kans is echter zeer groot dat dit voorstel helemaal niet bij uw wensen of uw bedrijf past. Ga eerst met uw pensioenadviseur in overleg om de verschillende mogelijkheden en gevolgen te bespreken. Vergeet ook niet om hier de ondernemingsraad (OR) bij te betrekken. Op grond van artikel 27 van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) komt de OR instemmingsrecht toe. Heeft u geen OR? Betrek dan de werknemer rechtstreeks in dit traject.
Visie en beleid ontwikkelen
Door het Pensioenakkoord staan veel werkgevers voor een complex vraagstuk. Geldt voor uw bedrijf geen cao- of bpf-verplichting? Dan dient u, eventueel samen met uw OR of personeelsvertegenwoordiging, een drietal belangrijk keuzes te maken.
- 1. Hoe gaat de pensioenregeling voor bestaande werknemers er in de toekomst uitzien?
- 2. Hoe gaat de pensioenregeling voor nieuwe werknemers eruit zien?
- 3. Hoe wordt het nieuwe partner- en wezenpensioen ingevuld dat gaat gelden voor alle werknemers?
Om bovenstaande vragen te kunnen beantwoorden, is het verstandig om een visie en beleid te ontwikkelen. Kennis is de belangrijkste pijler om een visie en beleid te bepalen. Laat u daarom informeren en laat uw pensioenadviseur de gevolgen van verschillende opties voor u doorrekenen. Uw pensioenadviseur helpt u daarnaast de wijzigingen duidelijk binnen uw organisatie uit te leggen.
Wanneer gaat de wetgeving rond het Pensioenakkoord in?
De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel voor de Wet toekomst pensioenen eind 2022 aangenomen. Op 30 mei 2023 heeft ook de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel. De nieuwe wetgeving gaat in per 1 juli 2023. Nieuwe pensioenregelingen dienen dus al per 1 juli 2023 volledig te voldoen aan de Wet toekomst pensioenen. De eerstvolgende mijlpaal is 1 januari 2024. Dan dient de opnameleeftijd aangepast te worden naar maximaal 18 jaar. Voor werkgevers met een pensioenregeling bij een verzekeraar of premiepensioeninstelling is 1 oktober 2027 een belangrijke datum. Dan moet iedere werkgever een transitieplan hebben opgesteld. Uiterlijk 31 december 2027 moeten alle pensioenregelingen voldoen aan de nieuwe wetgeving. De transitie naar een nieuwe pensioenregeling moet zorgvuldig gebeuren. Voor werknemers waarvoor de overgang nadelig is, volgt mogelijk een compensatie of kunnen speciale afspraken worden gemaakt.
Twee rekenvoorbeelden
Rekenvoorbeeld beschikbare premieregeling
Heeft u een beschikbare premieregeling voor uw werknemers geregeld? In dit vereenvoudigde voorbeeld staat een klein bedrijf met een beschikbare premieregeling centraal en leest u over de uitdagingen die de werkgever heeft en de oplossing die het Pensioenakkoord biedt. Het principe werkt voor grotere bedrijven precies hetzelfde.
Rekenvoorbeeld middelloonregeling
Heeft u een middelloonregeling voor uw werknemers geregeld? In dit vereenvoudigde voorbeeld staat een klein bedrijf met een middelloonregeling centraal en leest u over de uitdagingen die de werkgever heeft en de oplossingen die het Pensioenakkoord biedt. Het principe werkt voor grotere bedrijven precies hetzelfde.